4 listopada, 2024
Uncategorized

Jozef Gustowski

John Francis Gustowski urodził się 25 Stycznia 1915 roku w Hyde Park, Massachusetts, USA.

Mój dziadek Wawrzyniec Gustowski wyemigrował do Stanów wraz z żoną Heleną Krysiak w 1912 roku. Przypłynęli do Bostonu w dniu 9 Sierpnia 1912 roku na statku ”Arabica” który wypłynął z Liverpoolu. Zamieszkali w Hyde Parku, Dzielnicy Bostonu. Tutaj urodziła im się pierwsza córka Jadwiga, niestety zmarła rok później. W styczniu 1915 roku urodził się John. Dwa lata później, w 1917, jego siostra Władysława, w 1919 Aleksandra, dwa lata po niej, w 1921 Henryka i w 1923 Helena. W roku 1925 urodziły się bliźniaki Ludwik i Józef. Niestety Ludwik zmarł w kilka tygodni po urodzeniu, a Józef przed ukończeniem roku.

Po ukończeniu sześciu lat John rozpoczął naukę w szkole podstawowej w Hyde Parku. Od początku nauki wykazywał zdolności do nauk ścisłych. W późniejszych latach zainteresował się astronomią. Jego matka Helena rozchorowała się w 1925 roku po urodzeniu Ludwika i Józefa. Choroba ta spowodowała paraliż nóg. Jego ojciec dowiedział się o specjaliście z Warszawy, który może jej pomóc, wobec czego zdecydował się na powrót do kraju. W kwietniu 1926 wraz z rodziną wrócił do Polski. Na początku zamieszkali w rodzinnej miejscowości rodziców Popłacinie. Z zebranych w Stanach oszczędności Wawrzyniec Gustowski wybudował dom wielorodzinny w pobliskim Płocku.

W połowie lat trzydziestych przeprowadzili się do Częstochowy, gdzie zamieszkali na ulicy Bocianiej. Tutaj Jan kontynuował naukę, ażeby zostać nauczycielem. W między czasie zapisał się do Klubu Miłośników Astronomii. Swoimi pracami teoretycznymi zaciekawił nawet Arthura Eddington, znanego angielskiego astronoma, fizyka i matematyka. W tym samym czasie wstąpił wraz ze swoją siostrą Władysławą i kolegą Waldemarem Zaborowskim do Ligii Obrony Kraju. Bardzo szybko przyswoił sobie technikę budowy radioodbiornika pracującego na falach krótkich, jak również tajniki alfabetu Morse’a. Te umiejętności wykorzystywał po wybuchu Drugiej Wojny Światowej.

Po wkroczeniu Niemców do Częstochowy, Jan nie usłuchał niemieckiego rozkazu o wydaniu radia władzom okupacyjnym. Wieczorami słuchał radia z Londynu i otrzymane w ten sposób informacje przekazywał do prasy podziemnej. Nie unikał również sposobności, ażeby pomagać żydom w ukrywaniu się przed władzami okupacyjnymi. Wielu chętnym chcącym walczyć z wrogiem dopomógł przyłączyć się do oddziałów partyzanckich działających w okolicznych Lasach Janowskich. Od chwili utworzenia getta w Kwietniu 1941 roku jego siostra Władysława, która prowadziła warsztat obuwniczy założony przez ich ojca Wawrzyńca (zmarłego w lipcu 1939) zatrudniła dwóch żydów z getta w swoim zakładzie. Dzięki temu mogli oni dokonywać zakupu żywności i odzieży poza gettem. Również wielu z klientów jej zakładu dostarczało nieodpłatnie używaną odzież i żywność dla jej żydowskich pracowników.

W czerwcu 1941-go Jan został aresztowany przez gestapo. 30 lipca 1941 wywieziono go do Auschwitz, otrzymał numer obozowy 18922. Mimo, że był obywatelem USA, został zarejestrowany jako Polak. Został przyłączony do komando pracy jako elektro-monter. Został zabity w dniu 29 stycznia 1942 roku. Był jednym z pięciu obywateli Amerykańskich, którzy byli więźniami obozu Oświęcimskiego.

Related posts

Korekta obrazu? Refleksje źródłoznawcze wokół książki „Dalej jest noc. Losy Żydów w wybranych powiatach okupowanej Polski” Publikacja do pobrania (PDF)

Polonia

Monstrualne kłamstwo-oskarżenie wobec polskiego narodu i państwa – FŻP reaguje

Polonia

Polonia protestuje przeciwko antypolskiej konferencji w Paryżu

Polonia

Fragmenty Uchwały Krajowego Prowidu Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów(OUN) podjętej 22 06 1990

Polonia

Piotr Gontarczyk, Między nauką a mistyfikacją, czyli o naturze piśmiennictwa prof. Jana Grabowskiego na podstawie casusu wsi Wrotnów i Międzyleś powiatu węgrowskiego

Polonia

Polish-Jewish Studies – a new periodical launched by the Polish Institute of National Remembrance

Polonia

Leave a Comment

* By using this form you agree with the storage and handling of your data by this website.